Η διαπίστωση ότι μια πατριαρχική κοινωνία, όπως η βυζαντινή, ευνοούσε περισσότερο τους άντρες παρά τις γυναίκες δεν αποτελεί είδηση. Άλλωστε, στο Βυζάντιο οι γυναίκες είχαν δικαίωμα να ασκήσουν μόνο το ιατρικό επάγγελμα.
Τη διαβάθμιση των κοινωνικών τάξεων σε ανώτερη, μέση και κατώτερη καθόριζαν η ευγενική καταγωγή, το μέγεθος της περιουσίας, η θέση στην κρατική ή εκκλησιαστική ιεραρχία. Στα μεσοβυζαντινά χρόνια, η ανώτερη τάξη είναι μια τάξη ρευστή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα κοινωνικής αναρρίχησης αποτελεί ο ιδρυτής της δυναστείας των Μακεδόνων, Βασίλειος Α΄, γιος χωρικών και στο ξεκίνημά του ιπποκόμος. Στην κατώτερη τάξη ανήκε ένα ετερόκλητο πλήθος ανθρώπων χωρίς περιουσία ή μόνιμη απασχόληση, ενώ στο περιθώριο της κοινωνίας βρισκόταν ο βυζαντινός υπόκοσμος, οι ρεμβοί, οι πόρνες και οι λεπροί. Σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού, οι μοναχοί βρίσκονταν εκτός κοινωνικής διαστρωμάτωσης. Οι λόγιοι, ομάδα μικρή αλλά όχι «κλειστή», μετρούσαν μέλη από όλες τις κοινωνικές τάξεις.
Τους άρχοντες διορίζει ο ίδιος ο αυτοκράτορας. Παράδειγμα ο «κόμης των θείων λαργιτιόνων» ή «των θείων θησαυρών», που ελέγχει τα δημόσια οικονομικά, μεταλλεία, νομισματοκοπεία, δημόσιες αποθήκες και κρατικά εργαστήρια, με προϊστάμενο τον «βασιλικό σακελλάριο». Μεγάλος αριθμός ανώτερων και κατώτερων υπαλλήλων, οι περισσότεροι ευνούχοι, εργάζεται στο «Ιερόν Παλάτιον». Πολλοί οι παλατιανοί αξιωματούχοι, όπως ο «πραιπόσιτος του ιερού κουβικλίου», που διευθύνει τις αυλικές υπηρεσίες, ο «πρωτοαηκρήτης», επικεφαλής της αυτοκρατορικής γραμματείας, ο «παπίας» ή «τατάς», θυρωρός της αυλής, ο «πιγκέρνης», που σερβίρει στο αυτοκρατορικό ζεύγος το καλό κρασί που οφείλει να έχει προμηθευτεί κ.ά.
Ένας από τους σημαντικούς αξιωματούχους του βυζαντινού κράτους ήταν ο «έπαρχος της πόλεως» που διοικούσε και φρόντιζε την Κωνσταντινούπολη. Ήλεγχε όλα τα σωματεία («συστήματα»), σε αυτόν υπάγονταν οι «κριταί των ρεγεώνων», οι συνοικιακοί δικαστές, οι «γειτονάρχες», οι «δήμαρχοι» και ο «παραθαλασσίτης», υπεύθυνος για τον έλεγχο των εμπορικών πλοίων στο λιμάνι.
Αποκλειστικά με την περιουσία του στέμματος ασχολούνταν ο «μέγας κουράτωρ» και, από την εποχή του Βασιλείου Α΄, ο «κουράτωρ των Μαγγάνων».
Μικρογραφία του βυζαντινού κράτους, η Εκκλησία έχει τη δική της διοικητική οργάνωση που εξυπηρετείται από πολυάριθμους ιερωμένους. Από τα πιο σημαντικά οφφίκια είναι του «μεγάλου οικονόμου», του «μεγάλου σακελλάριου», του «άρχοντα των μοναστηρίων», του «ραιφενδάριου».
Πολύτιμες πληροφορίες για τα επαγγέλματα στις πόλεις και την ύπαιθρο παρέχουν, εκτός από το Επαρχικό Βιβλίο, τα νομικά κείμενα και τους Βίους των Αγίων, οι ταφικές επιγραφές, τα παρασελίδια «σημειώματα» των κωδίκων, ψηφιδωτά, εικόνες, μικρογραφίες χειρογράφων, υφάσματα και έργα μικροτεχνίας. Στις παραστάσεις κολαζομένων ανδρών, που εμφανίζονται ήδη από τον 12ο αιώνα, περιλαμβάνονται αγροτικά επαγγέλματα, όπως ο «παραθεριστής», ο γεωργός που κλέβει το στάρι του διπλανού του, ο «παραμυλωνάς», που κλέβει το αλεύρι κ.ά.