Η έλξη που ασκεί η λογοτεχνία οφείλεται στις λεπτομέρειες της καθημερινότητας που λείπουν από τα στεγνά σχολικά εγχειρίδια. Στα ιστορικά μυθιστορήματα όμως, οι συγγραφείς καλούνται να επιλύσουν το ζήτημα του χρόνου. Μια θαυμάσια λύση υιοθετεί ο Α. Λωρύ στο βιβλίο του Πρόας ο Νικίου. Το εύρημα της χρονομηχανής, όπως στο Είδα κι άκουσα στην Κνωσό της Ε. Έμκε, καταλήγει στο διδακτισμό. Αντίθετα, το όνειρο ως μέσο ταξιδιού στο Όταν οργίζεται η γη της Ν. Τζώρτζωγλου επιτρέπει στη φαντασία να ζωντανέψει ελεύθερα μια εποχή. Ωστόσο, ο έλεγχος είναι απαραίτητος. Ο αναχρονισμός μπορεί να πάρει εδώ μια επικίνδυνη μορφή: δημιουργεί την εντύπωση ότι ο άνθρωπος παραμένει αναλλοίωτος ανά τους αιώνες, ότι δεν διαμορφώνεται από την εποχή του.