Ένδειξη τρυφηλότητας θεωρούνται στην Αθήνα του 4ου αιώνα π.Χ. οι συχνές επισκέψεις στα «βαλανεία» και η λειτουργία τους μέσα στην πόλη απαγορεύεται. Βαλανεία ρωμαϊκών χρόνων βρέθηκαν κάτω από το ναό της Σωτείρας Νικοδήμου, μπροστά από τη Βουλή, κοντά στο Ολυμπιείο και δυτικά του Αρείου Πάγου. Ανάμεσα στην επιδρομή των Ερούλων (267 μ.Χ.) που μετατρέπει την Αθήνα σε ερειπιώνα και την απαγόρευση της λειτουργίας των φιλοσοφικών της σχολών από τον Ιουστινιανό, η αρχαία Αθήνα θα γνωρίσει μια τελευταία αναλαμπή. Κτίζονται πολλά ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, παλαιά βαλανεία ανακαινίζονται και κτίζονται νέα. Μεγάλο λουτρό, το «Βασιλικό», αναφέρεται στο χώρο της αγοράς. Ένας θρύλος για «το λουτρόν του Δουκός» πιστοποιεί ότι η συνήθεια δεν είχε σβήσει στα χρόνια της Φραγκοκρατίας. Όταν το 1456 η Αθήνα περνάει στους Τούρκους, τα λουτρά γνωρίζουν νέα άνθηση. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, λειτουργούν πρωινά και απογεύματα για τις γυναίκες και τα μεσημέρια για τους άντρες. Την ώρα της αλλαγής ανακοίνωναν οι λουτράρηδες χτυπώντας δυνατά τα τάσια. «Τα λουτρά είναι τα καφενεία της Ανατολής», διαπιστώνει ο φίλος του λόρδου Βύρωνα Hobhouse, παρατηρώντας ότι ο κόσμος συχνάζει εκεί όχι τόσο για λόγους καθαριότητας αλλά για την απόλαυση της χαύνωσης που φέρνουν οι ατμοί και οι περιποιήσεις των λουτράρηδων. Δύο Αγγλίδες, η λαίδη Cravin και η λαίδη Έλγιν, μαρτυρούν ότι Ελληνίδες και Τουρκάλες λούζονταν μαζί και μένουν έκθαμβες μπρος στις φιλάρεσκες γυναίκες με τα παχύσαρκα κορμιά που τρώνε κανταΐφια, πίνουν αναψυκτικά, τραγουδούν και χορεύουν παίζοντας ντέφι, κιθάρα, ούτι. Τα ειδικά τσόκαρα και τα τάσια που ανήκαν στο «τακίμι λουτρίκια», προγαμιαίο δώρο του γαμπρού, εκσφενδονίζονταν στις αντιπάλους σε περίπτωση καβγά. Στη β΄ περίοδο της Τουρκοκρατίας στην Αθήνα λειτουργούσαν τουλάχιστον πέντε λουτρά. Οι χαρτογραφήσεις του Bessan (1826) και των Κλεάνθη – Schaubert (1831) είναι οι μόνες πηγές για τα χρόνια μετά την Απελευθέρωση. Το λουτρό του Ουλάμπεη ή λουτρό του Σταροπάζαρου, που έμελλε να γκρεμιστεί στις ανασκαφές της ρωμαϊκής αγοράς, λειτούργησε ως αποθηκευτικός χώρος είτε για τα βιβλία της βιβλιοθήκης του Ορφανοτροφείου της Αίγινας είτε για τα εκμαγεία των γλυπτών του Παρθενώνα που έστειλε το Βρετανικό Μουσείο. Αντίθετα, αναστηλώθηκαν και επαναλειτούργησαν το λουτρό των Αέρηδων της οδού Κυρρήστου, το μόνο που σώζεται σήμερα, και το λουτρό του Ροδακιού, που κατεδαφίστηκε το 1890 για να χτιστεί το μέγαρο της Αρχιεπισκοπής. Στο λουτρό του Ροδακιού σύχναζαν οι αρχόντισσες, κι ας είχαν σπίτι τους μικρά ιδιωτικά λουτρά, και γυναίκες της μέσης τάξης.
Οι συγγραφείς εξετάζουν αναλυτικά τα λουτρά του Ροδακιού και των Αέρηδων. Τυπολογικά, η κάτοψη των λουτρών του Ροδακιού ακολουθεί οθωμανικά παραδείγματα, ενώ τόσο τυπολογικά όσο και στη θολοδομία εντοπίζονται στοιχεία της βυζαντινής παράδοσης. Το λουτρό των Αέρηδων, που δεν ανήκει στα τυπικά οθωμανικά παραδείγματα, χρονολογείται στον πρώτο αιώνα της Τουρκοκρατίας, εκτός κι αν οι τυπολογικές του αναλογίες με προγενέστερα παραδείγματα από τον ελλαδικό χώρο και τη ΝΑ Μεσόγειο συνηγορούν υπέρ μιας ακόμη παλαιότερης χρονολόγησης.