Ανοίκειο το σκηνικό στην Ίμβρο. Ερειπωμένα σπίτια ελληνικά και ασιάτες έποικοι. Τουρκικός στρατός παντού, ατμόσφαιρα κατοχής.
Αλλά, σε πείσμα όλων αυτών, τα ορεινά Αγρίδια με τους ελάχιστους πια ηλικιωμένους Έλληνες, τον Δεκαπενταύγουστο πανηγυρίζουν. Στο πανηγύρι περιλαμβάνονται δύο τελετουργίες αρχαϊκής μορφής: α) η αιματηρή δημοτελής θυσία βοοειδών («κουρμπάνι») με μαγείρεμα και διανομή του θύματος στους πανηγυριστές και β) το νεκρόδειπνο, η προσφορά τροφών στους νεκρούς με συνεστίαση στους τάφους.
Οι ταύροι που θυσιάζονται στα Αγρίδια είναι πολλοί, προσφορές κατοίκων του χωριού αλλά και Ίμβριων της Διασποράς. Η όλη τελετουργία είναι αποκλειστικά ανδρική υπόθεση. Οι γυναίκες θα ξενυχτήσουν στην εκκλησία το λείψανο της Παναγίας, μοιρολογώντας την με ψαλμωδίες. Την παραμονή, μετά τον εσπερινό, οι άνδρες ρίχνουν το κρέας, κομμένο κομματάκια, σε χαλκωματένια λεβέτια. Πρώτα μπαίνουν στη φωτιά τα δυο λεβέτια με τα κόκαλα και ένας τέντζερης με εντόσθια -μεζές για όσους θα ξενυχτήσουν βράζοντας το κρέας. Τα χαράματα, στο ζουμί από τα κόκαλα θα βράσει το σπασμένο στάρι για να γίνει η «κουρκούτα». Στην πανηγυρική λειτουργία της ημέρας χοροστατεί ο επίσκοπος Ίμβρου και Τενέδου. Η κουρκούτα μοιράζεται στο εκκλησίασμα αφού την έχει διαβάσει ο επίσκοπος με ειδικές ευχές.
Επιβίωση μιας πανάρχαιας νεκρολατρείας, οι προσφορές τροφής απευθύνονται στη δαιμονική-θεϊκή φύση που συν τω χρόνω αποκτά ο νεκρός. Στα Αγρίδια τον Δεκαπενταύγουστο, μετά το μοίρασμα της κουρκούτας και με επικεφαλής τον επίσκοπο και τους ιερείς, όλο το χωριό πηγαίνει στο νεκροταφείο. Πάνω στους τάφους υπάρχουν δίσκοι με γλυκά και φρούτα, κεράσματα για όλους. Στο εκκλησάκι του Αγίου Μόδεστου, γονατιστός ο επίσκοπος ψάλλει ειδική δέηση και κάνει ομαδικό τρισάγιο.
Επιβιώνοντας παρά τις αλλεπάλληλες μεταβολές και τις αντίξοες συνθήκες, έθιμα και θρησκευτικές εκδηλώσεις διασχίζουν το χρόνο όπως οι πολιτισμοί του F. Braudel που «θριαμβεύουν απέναντι στη διάρκεια». Πτυχές του πανηγυριού στα Αγρίδια, που η ερευνήτρια κατέγραψε το 1990, ανάγονται στην αρχαία λατρεία των χθόνιων θεοτήτων. Επιπλέον, η αρχαϊκότητά του συσχετίζει το πανηγύρι με την πελασγική μυστηριακή θρησκεία των Καβείρων.
Θυσία ταύρων και νεκρικά έθιμα στ’ αγρίδια της Ίμβρου
30 Jun 2011
by vziampaka
- A
- A
- A