Το θηκάρι ενός σπαθιού, μιας πάλας, από το ΜΕΛΤ και ένα κιουστέκι, επιστήθιο αλυσιδωτό κόσμημα-φυλακτό από τη συλλογή του Γ. Γκούτη εμφανίζουν μεγάλες εικονιστικές επιμέρους ομοιότητες. Είναι και τα δύο φτιαγμένα με σαβατλίδικη τεχνική. Φθηνό υποκατάστατο του σμάλτου, το σαβάτι ζωγραφίζει περιγράμματα και λεπτομέρειες θυμίζοντας την τεχνική του niello. Στο κιουστέκι, το κεντρικό κυκλικό του στέλεχος εμφανίζει τον Άγιο Γεώργιο, έφιππο και δρακοντοκτόνο. Υπερίπτανται συμμετρικά δύο άγγελοι που κρατούν βασιλικό θυρεό με ελληνική σημαία που επιστέφει κορώνα. Ενεπίγραφος Άγιος Γεώργιος εμφανίζεται και στο θηκάρι. Οι μυστακοφόροι, ένοπλοι πολεμιστές που διακοσμούν θηκάρι και κιουστέκι φορούν φουστανέλα με πλούσια λαγγιόλια, σελάχι, με ή χωρίς κουμπούρα, ενώ σχεδόν όλοι κρατούν με το αριστερό χέρι μια κομμένη κεφαλή. Το ίδιο κάνει στο θηκάρι η Αθηνά ντυμένη με αστική φορεσιά. Δύο απεικονίσεις δεν έχουν το ανάλογό τους: ο δικέφαλος αετός στο κιουστέκι και, στο θηκάρι της πάλας, ένας καθιστός μυστακοφόρος άντρας με φράγκικα ρούχα και ριχτό παλτό. Πάνω από τη μορφή απλώνεται η επιγραφή: ΚΟ (νσταντίνος;), ΜΙ (χαήλ;), ΝΕΒΕΣΚΑΛΙ. Στο ίδιο αντικείμενο, επιγραφή ταυτίζει τον ένα πολεμιστή με τον Διάκο και μια δεύτερη που περιβάλλει την Αθηνά γράφει: ΕΝ ΛΑΜΙΑ και ΔΙΑ ΧΙΡΟΣΤΟΥΚ: ΧΡΙΣΤΟ.
Η συγγραφέας υποστηρίζει πως και τα δύο αντικείμενα κατασκεύασε ο λαϊκός τεχνίτης Κ: ΧΡΙΣΤΟ στα 1880-1910 σε εργαστήριο της Λαμίας, ενός από τα σημαντικότερα κέντρα αργυροχοΐας. Η λέξη ΝΕΒΕΣΚΑΛΙ παραπέμπει στο βλάχικο χωριό της Δ. Μακεδονίας Νυμφαίο που ονομαζόταν Νέβεσκα, σημαντικότατο κέντρο σαβατλίδικων αντικειμένων.
Νεοελληνικά αργυροχοϊκά εργαστήρια
27 Jun 2011
by vziampaka
- A
- A
- A