Η Σάμαινα υπήρξε ένας ιδιαίτερος τύπος πλοίου, ο οποίος δημιουργήθηκε από τον τύραννο της Σάμου Πολυκράτη (539-522 π.Χ.). Η Σάμαινα, όπως δείχνει και το χαρακτηριστικό στοιχείο του μεγάλου πλάτους του σκάφους, εξυπηρετούσε πολεμικούς αλλά και εμπορικούς σκοπούς. Θα είχε κατασκευαστεί για κάποιες ιδιαίτερες επιχειρήσεις, όπως ήταν η πειρατεία, η μεταφορά φορτίων αλλά και στρατιωτών και γενικά για χρήσεις για τις οποίες απαιτούνταν μεγάλη χωρητικότητα.
Οι πληροφορίες που μας προσφέρουν οι πηγές για τη Σάμαινα είναι: 1) ήταν πλοίο δίκροτο = διήρης, δηλαδή με δύο επίπεδα κωπηλατών, 2) είχε έμβολο μορφής κεφαλής αγριόχοιρου, 3) είχε σκάφος πλατύ σε σχέση με άλλα πλοία της εποχής, και 4) είχε κατάστρωμα σε όλο το μήκος του. Επίσης σημαντική πηγή είναι η εικονογραφία των νομισμάτων της Ζάγκλης-Μεσσήνης των αρχών του 5ου αι. π.Χ., τα οποία παριστάνουν την πλώρη πλοίου με βεβαιωμένη την απόδοσή τους στη Σάμαινα.
Συμπληρωματικά στοιχεία για την αναπαράσταση της Σάμαινας αποτελούν οι παραστάσεις διήρεων πλοίων της εποχής και ιδιαίτερα αυτά σε ένα αττικό μελανόμορφο δίνο του Εξηκία, γύρω στα 550-530 π.Χ., πεντηκόντορος-διήρης (εκατόντορος) στο μουσείο της Villa Giulia της Ρώμης.
Για την αναπαράσταση του πλοίου δεχόμεθα 25 κωπηλάτες σε κάθε πλευρά σε δύο ορόφους = 100 κωπηλάτες. Κατά τα άλλα, ακολουθούμε τις κοινές για τα πλοία της εποχής προδιαγραφές.
Το σχέδιο της αναπαραστάσεως του πλοίου καλείται «Προσπάθεια αναπαραστάσεως της Σάμαινας», λόγω των δυσκολιών που παρουσιάζονται στις λεπτομέρειες και αυτό είναι φυσικό για κάθε τύπο πλοίου του οποίου δεν έχει βρεθεί ένα ναυάγιο.