Πρωτοπόροι ανάμεσα στους Έλληνες στην ίδρυση αποικιών, οι Ευβοείς άφησαν στα παράλια της νότιας Ιταλίας τη λατρεία του Απόλλωνα και το αλφάβητό τους, από το οποίο εξελίχθηκε το λατινικό. Η Χαλκίδα ανέπτυξε γύρω στα 800 π.Χ. τη βιοτεχνία των μετάλλων και την αλιεία της πορφύρας. Χάρη στο λιμάνι της, η Ερέτρια αναδείχθηκε σε ναυτική δύναμη, ενώ υπήρξε και καλό ορμητήριο για την κατάληψη της Αθήνας, γεγονός που αξιοποίησαν Πεισίστρατος και Αλκμεωνίδες. Οι Ερετριείς πήραν μέρος στα Περσικά, στις ναυμαχίες του Αρτεμισίου και της Σαλαμίνας και στη μάχη των Πλαταιών. Μαζί με όλη την Εύβοια, η Ερέτρια υπήρξε ο πυρήνας της Αθηναϊκής Συμμαχίας, αν και αποπειράθηκε να αποσχιστεί τρεις φορές: στασιάζοντας, στρεφόμενη στους Λακεδαιμόνιους και με την ένταξή της στη Βοιωτική Συμμαχία. Γύρω στο 357 π.Χ., όταν οι Ευβοείς επανέρχονται στην Αθηναϊκή Συμμαχία, ιδρύεται και το πρώτο Ευβοϊκό Κοινό. Με την ανάμειξη του Φιλίππου Β΄ στα εσωτερικά των ελληνικών πόλεων, η Εύβοια μπαίνει σε μια τρικυμισμένη περίοδο και δεν θα ηρεμήσει πριν από την ανακήρυξη ως ελευθερωτή της Ελλάδας του Τίτου Φλαμινίνου το 196 π.Χ. Τον 1ο αιώνα π.Χ. όμως, οι διάδοχοί του αρπάζουν καλλιτεχνικούς θησαυρούς και ερημώνουν τα ιερά, καταστροφή που θα ολοκληρώσει η εκδίκηση των Ρωμαίων για τη συμπαράταξη των Ευβοέων με τον Μιθριδάτη. Τη στρατηγική σημασία της Χαλκίδας θα επαυξήσει η απώλεια του Ακροκορίνθου. Η πόλη, πλαισιωμένη από κήπους, θα πλουτιστεί με μνημεία. Αντίθετα, στα τέλη του 1ου αιώνα, η Ερέτρια θα εγκαταλειφθεί και λόγω των πυρετών, χρησιμεύοντας μόνο για «λατομείο» και καλλιεργήσιμη γη.