Στις εικόνες που χαράσσονται από τα τέλη του 15ου αιώνα ως την Ελληνική Επανάσταση, η αποτύπωση του χώρου «πάσχει» αρχικά από αναχρονισμό και έλλειψη αξιοπιστίας. Στο β΄μισό του 17ου αιώνα οι ευρωπαίοι ταξιδιώτες απαιτούν από τις εικόνες έγκυρη πληροφόρηση. Ωστόσο, τα ρεαλιστικά στοιχεία στην Αθήνα προβάλλονται σε ένα σκηνογραφικό πλαίσιο που επιβιώνει και στον αιώνα του Διαφωτισμού.
Στον 18ο αιώνα ζωγράφοι και αρχιτέκτονες έρχονται για να αποτυπώσουν με επιστημονική εγκυρότητα τα μνημεία της Αθήνας. Όμως, το ρομαντικό φίλτρο της αρχαιολατρείας οδηγεί σε ωραιοποιήσεις, εμπνέεται από τη «ζωγραφική των ερειπίων» και αποδίδει μελαγχολικά την ιδέα της αδυσώπητης δράσης του χρόνου. Ρομαντικό προανάκρουσμα είναι και η διείσδυση ενός ειδυλλιακού φυσικού τοπίου. Στρεφόμενοι και προς το παρόν της Ελλάδας, οι ευρωπαίοι περιηγητές αρχίζουν να παρατηρούν τους κατοίκους. Στις πρώιμες περιηγητικές εκδόσεις οι κάτοικοι είναι φιγούρες που επιτρέπουν απλά την αποτύπωση μιας φορεσιάς. Από τους ταξιδιώτες, ιδίως οι Γάλλοι υπήρξαν ευάλωτοι στην εξωτική γοητεία των ανατολίτικων ενδυμασιών. Στο β΄μισό του 18ου αιώνα οι άνθρωποι εμφανίζονται ενταγμένοι στο περιβάλλον τους, αν και η αισθητική του Rococo τείνει να τους εξωραΐσει. Οι Νεοέλληνες είναι βέβαια ιδωμένοι σε σχέση με την αρχαιότητα μέσα στη διαχρονικότητα που αναζητεί η Ευρώπη. Η διάσταση ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν αποτέλεσε έμμονη ιδέα στην περιηγητική φιλολογία του 18ου και των αρχών του 19ου αιώνα.
Στις αρχές του 19ου η πνευματική ζωή στην Ευρώπη και η ευαισθητοποίηση των Ευρωπαίων για τους σκλαβωμένους Έλληνες έστειλαν πολλούς ταξιδιώτες στην Ελλάδα που συνόδευσαν το γνήσιο ενδιαφέρον τους με μια πιο διεισδυτική ματιά.
Η Ελλάδα στα χαρακτικά των ευρωπαϊκών περιηγητικών εκδόσεων
27 Jun 2011
by vziampaka
- A
- A
- A