Η πολιτειακή εξέλιξη της Αθήνας συνδέεται με μεγάλες μορφές. Στον Θησέα αποδίδονται δύο «Συντάγματα» που ορίζουν ένα κοινό συμβούλιο για τη διαχείριση των υποθέσεων και των τεσσάρων φυλών και διαχωρίζουν τους πολίτες σε τρεις τάξεις, τους ευγενείς, τους γεωργούς και τους τεχνίτες. Ο πλούτος συγκεντρώνεται στα χέρια της αριστοκρατικής ολιγαρχίας. Τον 7ο αιώνα, ο Δράκων καταγράφει τους νόμους και περιορίζει τα προνόμια της αριστοκρατίας. Οι γεωργοί όμως δεν ανακουφίζονται. Αντίθετα, εμφανίζεται ο θεσμός της υποθήκης που περιλαμβάνει και την υποθήκευση του ανθρώπινου σώματος. Ο Σόλων είναι εκείνος που θα προβεί σε ριζοσπαστικές αλλαγές. Απαγορεύει τις υποθήκες, αναδιανέμει την καλλιεργήσιμη γη και καταργεί τα χρέη των αγροτών (σεισάχθεια). Με το νομοθετικό έργο του Σόλωνα οι πολίτες αποδεσμεύονται από την εξάρτηση της καταγωγής, ενώ η οικονομία υποστηρίζει τώρα την ανάπτυξη του εμπορίου και της βιοτεχνίας. Η πολιτική ισχύς των αριστοκρατών περιορίζεται και από τη θέσπιση ενός νομοθετικού σώματος, της Βουλής των Τετρακοσίων. Ο Σόλων διαίρεσε τις τάξεις με βάση τα εισοδήματα από τη γη. Έτσι όλα τα αξιώματα δόθηκαν στους πεντακοσιομέδιμνους. Οι κοινωνικές διαμάχες συνεχίζονται ώσπου ο Πεισίστρατος δημιουργεί το διάδοχο καθεστώς της τυραννίας. Ο μεγάλος μεταρρυθμιστής που θα εδραιώσει την αθηναϊκή δημοκρατική πολιτεία είναι ο Κλεισθένης. Με τον γεωγραφικό χωρισμό της Αττικής σε 100 δήμους και δέκα φυλές δυναμιτίζει την επικυριαρχία των αριστοκρατικών γενών. Τα μέλη της Βουλής αυξάνονται σε 500, για την αναλογική εκπροσώπηση της κάθε φυλής με πενήντα μέλη και εισάγεται ο θεσμός του οστρακισμού. Στα χρόνια του Περικλή, κορυφώνεται η πολιτική οργάνωση που συνδυάζεται με την πολιτιστική δημιουργία.