Με αφετηρία την άποψη ότι η αντίληψη για τον άνθρωπο έχει κομβική θέση στη ζωή μιας κοινωνίας καθώς συνδέεται με την αντίληψη για το θεό, ή τους θεούς, και τον Κόσμο, ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι ο μετασχηματισμός οποιασδήποτε κοινωνίας σηματοδοτείται από την κριτική που αρχίζει να ασκείται από τα μέλη της στην κυρίαρχη αντίληψή της για τον άνθρωπο.
Στην αρχαία Ελλάδα, στην πρώτη περίοδο ίδρυσης της «πόλης», ο άνθρωπος είναι ο πολίτης στην προσπάθειά του για συλλογική επιβίωση και σωτηρία ενώ, στην περίοδο της ακμής της, ο άνθρωπος γίνεται άσκηση για την αρετή. Στην ελληνιστική περίοδο, ο άνθρωπος της Μεσογείου μετατρέπεται σε έναν παθητικό κοσμοπολίτη που αρχίζει να επιδιώκει την αθανασία και τη σύνδεση με έναν άλλο Κόσμο, καλύτερο από τον επίγειο. Στον ελληνορωμαϊκό κόσμο, ο «μεσογειακός άνθρωπος» μέχρι και τον 3ο αιώνα μ.Χ. αναπτύσσει τρεις βασικές αντιλήψεις για τον εαυτό του. Τον άνθρωπο/«Λόγο», για τους στωικούς, τον άνθρωπο/κοσμικό κύτταρο φωτός σε κατάσταση πτώσης, για τα ρεύματα του γνωστικισμού, και τον άνθρωπο/ψυχή που ελπίζει σε μια άλλη ζωή ή την αθανασία, για τις ποικίλες μυστηριακές λατρείες και το νεοπλατωνισμό. Όλες σχεδόν οι μεσογειακές αντιλήψεις της εποχής για το τι είναι άνθρωπος συναντιούνται και συγκρούονται στη μορφή του Ιησού Χριστού. Κατά τον ελληνικό Μεσαίωνα, υπήκοος και υπάκουος του αυτοκράτορα και της Εκκλησίας, ο άνθρωπος έχει μια ενιαία αντίληψη για τον εαυτό του: είναι χριστιανός που κινδυνεύει να χάσει τη σωτηρία και την ψυχή του. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, ο Ιησούς Χριστός γίνεται η κεντρική συμβολική μορφή, η κεντρική αντίληψη μέσω της οποίας οι Έλληνες μπορούν να συλλάβουν τον εαυτό τους και να αντιπαρατεθούν στον κατακτητή: συνδέονται άμεσα με τα Πάθη του και την ελπίδα της Ανάστασης.
Οι κυρίαρχες αντιλήψεις για τον άνθρωπο στον Eλληνισμό και τον Xριστιανισμό
29 Jun 2011
by vziampaka
- A
- A
- A