Α. Βωβός κινηματογράφος
Ένας μάγος-ταχυδακτυλουργός, ο Ζωρζ Μελιές, γύρισε το 1899 το πρώτο ιστορικό φιλμ, την «Κλεοπάτρα», που δεν ήταν παρά μια κινηματογραφημένη θεατρική πράξη κατά τα πρότυπα της εποχής. Η χώρα που απέκτησε πάθος με τις ιστορικές παραγωγές ήταν η Ιταλία, ούτε αυτή όμως ξέφυγε από τα κινηματογραφημένα σκετς. «Οι τελευταίες ημέρες της Πομπηίας» (1908) των Αρτούρο Αμπρόσιο και Λουίτζι Μάγγυ συγκεντρώνει για πρώτη φορά τις προδιαγραφές ενός ιστορικού φιλμ. Χάρη στο πρωτοποριακό της γύρισμα, η «Καμπίρια» (1913) του Τζιοβάνι Παστρόνε σημειώνει έναν δεύτερο μεγάλο σταθμό. Ύστερα από πολλές συμπαραγωγές Ιταλών και Γάλλων, ο γαλλικός κινηματογράφος αποσύρεται από τις επικές παραγωγές ενώ οι Ιταλοί θα κατακλύσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο «Μπεν Χουρ» (1907) του Σίντνεϊ Όλκοτ ήταν η πρώτη ιστορική ταινία που γυρίστηκε στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Η «Μισαλλοδοξία» (1916) του Ντ. Γκρίφιθ, «το μεγαλύτερο φιλμ που έγινε ποτέ», θεωρείται σταθμός και αφετηρία στην ιστορία του κινηματογράφου. Ο Γκρίφιθ συνδύασε ιδιοφυώς την έρευνα, αρχαιολογική και φιλολογική, με ένα κολοσσιαίο υπερθέαμα. Ωστόσο, ο σκηνοθέτης που επηρέασε την παραγωγή των επικών ταινιών όσο κανείς άλλος είναι ο Σεσίλ ντε Μιλ που με την Paramount γύρισε το 1923 τις «10 Εντολές». Η περίοδος του βωβού κλείνει το 1929 με την «Κιβωτό του Νώε» του Μάικλ Κέρτιτζ.
B. Ηχητικός κινηματογράφος
Το 1949 θεωρείται η απαρχή της αναβίωσης των ιστορικών παραγωγών του νεότερου ηχητικού και έγχρωμου κινηματογράφου. Τη χρονιά αυτή προβάλλεται το θρυλικό «Σαμψών και Δαλιδά» του Σεσίλ ντε Μιλ που «σπάει» τα ταμεία. Το 1951 η Metro Goldwin Mayer αντεπιτίθεται με το «Κβο Βάντις», το 1953 η 20th Century Fox παρουσιάζει το «Χιτώνα», το πρώτο σινεμασκόπ στην ιστορία του κινηματογράφου.
Οι ταινίες «10 Εντολές» (1956), «Μπεν Χουρ» (1959), «Κλεοπάτρα» (1963), «Ο Χιτών» (1953), «Η Βίβλος» (1966), «Σπάρτακος» (1960) και «Κβο Βάντις» (1951) κέρδισαν συνολικά πάνω από 30 Όσκαρ και ανήκουν στα 100 πιο κερδοφόρα φιλμ όλων των εποχών. Επιστρατεύοντας μεγάλους σκηνοθέτες και διάσημους ηθοποιούς, ο ηχητικός επικός κινηματογράφος δεν στοχεύει στην απομίμηση αλλά στην κινηματογραφική επανερμηνεία των ιστορικών γεγονότων, στη μέθεξη των βιωμάτων των ηρώων. Παράλληλα συνδυάζει την τέρψη με την ηθική ανύψωση του κοινού καθώς το καλό πάντα θριαμβεύει.
Μετά το τέλος της δεκαετίας του ’70 οι ιστορικο-επικές παραγωγές εγκαταλείφθηκαν οριστικά.
Σχολιάζονται το ιστορικό πλαίσιο, η κινηματογραφική προσαρμογή και η ιστορική αυθεντικότητα των ταινιών: «Η Βίβλος» (1966) του Τζων Χιούστον, «Αδάμ και Εύα» (1956) του Αλμπέρτ Γκατ, Η Κιβωτός του Νώε» (1929) του Μάικλ Κέρτιτζ, «Σόδομα και Γόμορρα» (1963) του Ρόμπερτ Άλντριτζ, «Οι πατριάρχες της Βίβλου» (1963) του Μαρτσέλο Μπάλτι, «Ο Ιωσήφ και τα αδέλφια του» (1962) του Ίρβιγκ Ρέηπερ, «Οι 10 Εντολές» (1956) του Σεσίλ ντε Μιλ, «Σαμψών και Δαλιδά» (1949) του Σεσίλ ντε Μιλ, «Δαβίδ και Βηθσαβέε» (1951) του Χένρυ Κινγκ, «Ο Σολομών και η βασίλισσα του Σαββά» (1959) του Κινγκ Βιντόρ, «Σπάρτακος» (1960) του Στάνλεϋ Κιούμπρικ, «Ο τελευταίος Ρωμαίος» (1968) του Ρόμπερτ Σιόντμαν.
Τέλος, ομαδοποιούνται θεματικά σε κατάλογο ιστορικές ταινίες του ηχητικού κινηματογράφου για: την Παλαιά Διαθήκη, την αρχαία Αίγυπτο, τον Τρωικό πόλεμο, την αρχαία Ελλάδα, την αρχαία Ρώμη, τις κατακτήσεις της Ρώμης, τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία στα χρόνια της Καινής Διαθήκης, τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία στα χρόνια της παρακμής και, τέλος, τη διαίρεση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας που δημιουργεί το Βυζάντιο.
Ο αρχαίος κόσμος στο διεθνή κινηματογράφο
29 Jun 2011
by vziampaka
- A
- A
- A