Το βίωμα του θανάτου όπως εκφράζεται στο δημοτικό τραγούδι θέτει σε κίνηση μια διαδικασία σημασιοδότησης και ιεράρχησης αξιών προσφέροντας έτσι πρόσφορο πεδίο για τη μελέτη της λαϊκής βιο-κοσμοθεωρίας. Τα κατεξοχήν τραγούδια του θανάτου είναι τα μοιρολόγια, μονωδιακοί θρήνοι γυναικών, και τα τραγούδια του Κάτω Κόσμου και του Χάρου, τραγούδια ομαδικά. Το χωροταξικό τους σύμπαν διαιρείται σε Απάνω και Κάτω Κόσμο. Οι αρνητικοί ορισμοί του Κάτω Κόσμου δείχνουν ότι δεν υπάρχει θεωρία θανάτου και μέλλουσας ζωής. Η μεταβολή που φέρνει ο θάνατος διερμηνεύεται με μεταφορές. Άλλοτε πρόκειται για ταξίδι χωρίς γυρισμό, άλλοτε ο θάνατος σηματοδοτείται ως μια μορφή αυθαιρεσίας που αντίκειται με δόλο ή βία ενάντια στον άνθρωπο. Τέλος, οι αλληγορίες, οι μεταφορές, οι παρομοιώσεις που αντλούνται από τη φυσική κυρίως περιοχή, δανείζουν στο θάνατο αγαπημένου προσώπου σχήματα ευρύτερων καταστροφών. Από τα κεντρικά θέματα τόσο στα μοιρολόγια όσο και στα τραγούδια του Χάρου, είναι η προβολή των αξιών του Απάνω Κόσμου που κορυφώνεται στον έπαινο του νεκρού. Έτσι μετασχηματίζονται από θρήνο για το θάνατο σε ύμνο για τη ζωή. Στη βιοθεωρία που εκφράζεται ο θάνατος δεν έχει θέση, παραμένει γεγονός αφύσικο που αντιμάχεται το ανθρώπινο βίωμα της επίγειας αθανασίας.
Ο θάνατος στο δημοτικό τραγούδι
25 Jun 2011
by Archaeology Newsroom
- A
- A
- A