Περιδιαβαίνοντας σε ένα δρόμο με καλοδιατηρημένα αρχαία ελληνικά σπίτια είναι σαν να γυρίζουμε πίσω στο χρόνο. Με λίγη φαντασία, ρίχνοντας μια ματιά στους τοίχους, τις εισόδους και τους εσωτερικούς χώρους των οικιών, μπορούμε να δούμε να ξετυλίγονται μπροστά μας οι καθημερινές εμπειρίες των κατοίκων πόλεων όπως η Δήλος ή η Κάμιρος πριν από χιλιετίες. Αλλά οι οικισμοί που φαίνονται πιο ατμοσφαιρικοί στον σημερινό επισκέπτη δεν είναι πάντα αυτοί που μας δίνουν τις περισσότερες πληροφορίες.
Όπως έχει δείξει και εξακολουθεί να αναδεικνύει η σε βάθος επιστημονική μελέτη των αρχαίων κατοικιών, η συστηματική ανάλυση της αρχιτεκτονικής, της διακόσμησης και του περιεχομένου των σπιτιών μπορεί να μας αποκαλύψει πολύ περισσότερα από τη μορφή τους, οδηγώντας μας σε μια βαθύτερη γνώση των πτυχών της οικιακής ζωής, την οποία δεν μπορούμε να αναπαραστήσουμε αξιόπιστα μέσω άλλων πηγών. Μια τέτοια γνώση δεν εξαρτάται τόσο από τη σωζόμενη αρχιτεκτονική αλλά από λεπτομέρειες και πληροφορίες όσον αφορά τους τρόπους πρόσβασης στα διάφορα δωμάτια, τη στρωματογραφία και την κατανομή των ευρημάτων. Στο άρθρο τονίζονται ορισμένα από τα ευρύτερα ζητήματα που έχουν διερευνηθεί μέσω της μελέτης των κατοικιών και εξετάζονται ορισμένοι από τους τρόπους με τους οποίους αυτή η μελέτη έχει εμπλουτίσει τη γνώση μας για την αρχαιοελληνική κοινωνία.