Ένας αιώνας σχεδόν παρεμβλήθηκε από την «ανασκαφή» της γνωστής ομάδας (Cockerell, Leigh, Foster, Stackellberg Haller von Hallerstein, Linkh, Bronstedt και Gropius) ως την έναρξη των εργασιών από την Ελληνική Αρχαιολογική Εταιρεία το 1902. Όταν στη δεκαετία του 1970 διαπιστώθηκαν οι κίνδυνοι που διέτρεχε το μνημείο τόσο από άποψη στατικής όσο και λόγω της ευπάθειας της σχιστολιθικής τοπικής ασβεστόπετρας, επιστήμονες πολλών ειδικοτήτων συγκρότησαν μια ομάδα σωτηρίας του ναού. Οι συστηματικές ανασκαφές γύρω από το ναό του Βασσίτα Απόλλωνα επιβεβαίωσαν την ύπαρξη κάποιου Δήμου που υπαγόταν στην πολιτική χώρα των Φιγαλιέων. Ο ναός βρισκόταν ανάμεσα σε πολυάριθμες οικοδομές, μερικές μνημειώδεις, αρχαϊκών και κλασικών χρόνων. Τα περισσότερα κινητά ευρήματα είναι αρχαϊκά με άφθονα τα αναθηματικά όπλα. Κοντά στο ναό εντοπίστηκαν μεταλλουργικά εργαστήρια. Πολλά είναι και τα εισαγμένα είδη μικροτεχνίας, ηλειακά, πρωτο-κορινθιακά-κορινθιακά, λακωνικά. Στις Βάσσες λατρευόταν και η Άρτεμις Ορθασία και μολύβδινα αναθήματα βρέθηκαν όμοια με αυτά που προέρχονται από το ναό της Αρτέμιδος Ορθίας στη Σπάρτη. Τα ευρήματα μαρτυρούν μια αδιάκοπη λατρεία από τα ύστερα γεωμετρικά χρόνια. Από την πληθώρα των αφιερωμένων όπλων συνάγεται ότι ο Απόλλων λατρευόταν αρχικά ως πολεμικός θεός και έγινε επικούριος-ιατρός στην κλασική περίοδο. Τομή στο σηκό αποκάλυψε αρχαϊκό δάπεδο και μια άλλη στο δυτικό πτερό έναν αρχαϊκό τοίχο ενώ εντοπίστηκαν πολλά αρχιτεκτονικά μέλη του αρχαϊκού ναού που είχε τον ίδιο προσανατολισμό με τον ικτίνειο. Ο προσανατολισμός Β-Ν του ναού στις Βάσσες είναι μια ιδιορρυθμία που επιχωριάζει στην Αρκαδία και συνδέεται με τον Απόλλωνα Υπερβόρειο. Από τις υπερβόρειες χώρες τον μεταφέρουν κύκνοι ή γρύπες κάθε άνοιξη και με γιορτές τον υποδέχονται στους Δελφούς και τη Δήλο. Κύκνοι επίσης μεταφέρουν από τον Βορρά στο Νότο τον κελτικό θεό Bhorvon και τον Ινδό Brahma. Σε πανάρχαιη λατρεία οφείλεται πιθανόν η παρουσία του κορινθιακού κίονα στο βάθος του σηκού, εκεί όπου συνήθως τοποθετείται το λατρευτικό άγαλμα. Ο ίδιος ο Απόλλων παριστάνεται συχνότατα σε ανεικονική μορφή και μάλιστα στην Τεγέα. Ο Απόλλων Αγυιεύς με μορφή τετράγωνη συνδέεται και αυτός με τις Υπερβόρειες χώρες.
Ιδιαίτερα διαδεδομένη στην Αρκαδία είναι και η λατρεία του Διονύσου Αγυιέως που παριστάνεται συχνά στα αγγεία ως δένδρινος στύλος ή κίονας. Αν πράγματι ο Απόλλων παριστανόταν κιονόσχημος στον ιδιόρρυθμο ναό του, τότε ο υπερβόρειος θεός Αγιεύς Απόλλων που λατρεύτηκε επίμονα στη συντηρητική Αρκαδία, βρήκε στις Βάσσες την πρώτη μνημειακή ανεικονική του έκφραση.