Παραμελημένη είναι η μελέτη της λαϊκής διακοσμητικής σε συνδυασμό με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Στα σπίτια, η είσοδος ή το ξωπόρτι συχνά πλαισιώνονται από καλοπελεκημένες πέτρες, κατάλληλες για λάξευση. Τοξωτά ανοίγματα δίνουν τη δυνατότητα διάτρητης διακόσμησης σαν αυτή των γοτθικών μνημείων του νησιού, ενώ έχουν επιζήσει και θυρώματα με γοτθικού τύπου οξυκόρυφες καμάρες. Ιδιαίτερη ομάδα αποτελούν οι διακοσμημένες με νεοκλασικά μοτίβα είσοδοι αστικών σπιτιών. Προστατευτικό και αποτροπαϊκό ρόλο για τα κτίσματα έχουν τα λιθανάγλυφα «φυλαχτά». Η λιθογλυπτική βρίσκει άλλες εφαρμογές στα κιονόκρανα, τα τόξα, τις καμάρες. Η ξυλογλυπτική, που μεγαλούργησε ως εκκλησιαστική τέχνη, αναπτύχθηκε στις ορεινές περιοχές. Τα ξυλόγλυπτα διακοσμητικά στοιχεία μιας κατοικίας απαντούν στο ανώφλι και τους «παραστατούς» της εξώπορτας, στο «μετωπίδι» πάνω από την πόρτα, σε πλαίσια παραθύρων, ακόμη και στο κάλυμμα ιδιόμορφης κλειδωνιάς. Στις ξύλινες δίφυλλες πόρτες κατά κανόνα ο «κατεβάτης» είναι ολοσκάλιστος. Τα ξύλινα κάγκελα, τα «παρμάκια», εμφανίζονται σε διάφορους τύπους καφασωτών και με ποικίλα περιγράμματα σε όλη την Κύπρο. Περίτεχνα ξυλόγλυπτα ταβάνια με κεντρικό μετάλλιο και κορνίζες τοίχων από πλούσια αστικά σπίτια σώζονται ελάχιστα. Ταβάνι ζωγραφιστό και χρυσοποίκιλτο διατηρείται στον μοναδικό σωζόμενο τοιχογραφημένο οντά του αρχοντικού του Χατζηγεωργάκη Κορνέσιου (τέλη 18ου αιώνα). Στοιχείο εσωτερικού χώρου είναι και η «σουβάντζα», ράφι τοίχου, ξυλόγλυπτο ή γύψινο. Η γύψινη σουβάντζα έχει ανάγλυφο διάκοσμο που γίνεται με ειδικό ξύλινο καλούπι. Τα διακοσμητικά θέματα αντλούνται από τα σεντούκια αλλά κυρίως από τα τέμπλα. Πρακτικοί λόγοι, αερισμού και φωτισμού, δημιούργησαν τις «αρσέρες» ή «φουλλίδες» ή «αναφωτί(δ)ες», ανοίγματα ψηλά στον τοίχο που κλείνουν με γύψινη διάτρητη πλάκα.