Τα αρχαία ερείπια κοντά στο χωριό Μαλαθριά της Πιερίας ποτέ δεν αμφισβητήθηκε ότι ανήκαν στην πόλη του Δίου. Το Δίον, αναφέρει ο Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος τον 10o αιώνα, το σημειώνουν οι χάρτες του 17ου και 18ου αιώνα. Τον 19ο αιώνα, ο άγγλος περιηγητής W.M. Leake το εισάγει στην αρχαιολογική βιβλιογραφία. Το 1876 ο L. Heuzey δημοσιεύει επιγραφικά μνημεία του Δίου και ο Γ.Π. Οικονόμος, το 1915, δημοσιεύει 59 επιγραφές. Το χρονικό των ανασκαφών αρχίζει το 1928 με τον Γ. Σωτηριάδη, που επιζητούσε να εντοπίσει το τέμενος του Ολυμπίου Διός. Ο ανασκαφέας περιγράφει γλαφυρά τον κίνδυνο του ελώδους πυρετού που τους υποχρέωνε σε τακτικές δόσεις κινίνης ή τον αγώνα του για την περισυλλογή φορητών αντικειμένων από το χώρο και το τείχος του Δίου που οι ντόπιοι είχαν χρησιμοποιήσει ως οικοδομικά υλικά και αρνούνταν να τα επιστρέψουν. «Ούτω εκ της καλύβης μιας κακοβούλου γραίας μόλις ηδυνήθην βία ν’ αποσπάσω ένα ενεπίγραφον λίθον χρησιμεύοντα ως πλάκα της εστίας, επί της οποίας έκαιε το πυρ». Ύστερα από διακοπή τριάντα χρόνων, την ανασκαφή του Δίου ξαναζωντανεύει με την επιμονή και τη διαίσθησή του ο Γ. Μπακαλάκης, που ερευνά συστηματικά την περιοχή, τον οχυρωματικό περίβολο, το θέατρο των αυτοκρατορικών χρόνων. Το 1973 τις ανασκαφές αναλαμβάνει ο Δ. Παντερμαλής που επικεντρώνει την έρευνα στα ιερά και τη λατρεία, στα δημόσια κτίρια και τα ιδιωτικά σπίτια και, τέλος, στο νεκροταφείο.