Το νεκροταφείο των τύμβων στη Μερόπη και ο οικισμός στον οποίο ανήκει ανοίγουν νέους ορίζοντες στην έρευνα για την προϊστορική Ήπειρο. Η μελέτη τους θα αποκαλύψει εάν συνδέονται με την εγκατάσταση των πρώτων ελληνικών φύλων στην Ήπειρο, των Θεσπρωτών, ή με τους Μολοσσούς που μετακινήθηκαν από τα βορειοδυτικά στη μεταβατική περίοδο από την εποχή του Χαλκού στους πρώιμους ιστορικούς χρόνους. Στο βουνό Κουτσόκρανο αποκαλύφθηκαν οι κιβωτιόσχημοι τάφοι των τύμβων Α και Β, πολλές συστάδες άλλων τύμβων, διάσπαρτα θεμέλια πεταλόσχημων και ορθογώνιων κτιρίων, καθώς και λείψανα τοιχισμένης ακρόπολης από την ελληνιστική εποχή. Το εκτεταμένο νεκροταφείο που απλώνεται στο χρόνο από τον 10ο έως τον 4ο αιώνα π.Χ., επαναλειτουργώντας κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους, υποδεικνύει την παράλληλη ύπαρξη μιας ακμαίας γεωργοκτηνοτροφικής κοινότητας. Οι αντιπροσωπευτικοί τάφοι από την εποχή του Χαλκού στην Ήπειρο ήταν ως τώρα μεμονωμένοι κιβωτιόσχημοι της ΥΕΙΙΙΒ-ΥΕΙΙΙΓ περιόδου. Ο τύμβος Α περιείχε τριάντα κιβωτιόσχημους τάφους. Συλημένοι οι περισσότεροι, διαφύλαξαν δείγματα προϊστορικής κεραμικής, τμήματα λίθινων εργαλείων και σιδερένιων μαχαιριών. Από ασύλητο τάφο του 4ου αιώνα π.Χ. προέρχεται πυξίδα, μυροδοχεία και νόμισμα Μολοσσών. Παρόμοια με ευρήματα σε τύμβους της Αλβανίας είναι τα κοσμήματα στους τάφους από τον 7ο-10ο αιώνα μ.Χ. Πιστεύεται ότι ο τύμβος Α κατασκευάστηκε στη μεταβατική περίοδο από την εποχή του Χαλκού στην εποχή του Σιδήρου. Τα ευρήματα από τους τάφους μέσα και έξω από τον περίβολο του τύμβου Β τον τοποθετούν λίγο νωρίτερα, στα μέσα του 11ου αιώνα π.Χ. Η ομάδα των τύμβων της Μερόπης εντάσσεται στο ευρύτερο σύνολο των τύμβων της «Ιλλυρίας». Τα νεκροταφεία των τύμβων της Δυτικής Βαλκανικής ανάγονται στον τρόπο ταφής που μετέδωσαν στα Βαλκάνια τα βόρεια φύλα του πολιτισμού Kurgan.