Ο κατεστραμμένος από τους Έρουλους (267 μ.Χ.) χώρος της Βιβλιοθήκης του Αδριανού δεν ερήμωσε στους αιώνες που ακολούθησαν. Προτού μετατραπεί σε στρατώνα και φυλακές στην οθωνική Αθήνα, υπήρξε οχυρωμένο συγκρότημα και κατοικία του βοεβόδα. Ανάμεσα στα κινητά αντικείμενα που έφεραν στο φως οι ανασκαφές, συγκαταλέγονται δεκάδες λουλάδες από τον 17ο αιώνα, πήλινα εξαρτήματα του τσιμπουκιού. Αναγνωρισμένος για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες, με το όνομα herba nicotina που πήρε από τον Γάλλο Jean Nicot, ο καπνός διαδόθηκε στους λαούς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στο τέλος του 16ου ή στις αρχές του 17ου αιώνα. Η προέλευση της ανατολίτικης πήλινης πίπας, του τσιμπουκιού, δεν είναι σαφής. Σαφές όμως είναι ότι ο καπνός, πέρα από την ατομική απόλαυση, λειτούργησε εθιμοτυπικά στην κοινωνική ζωή Ελλήνων και Τούρκων ως μέρος ιεροτελεστίας. Τσιμπούκι, από την τουρκική-περσική λέξη çubuc, λέγεται το συνολικό σκεύος καπνίσματος που αποτελείται από τρία μέρη. Λουλάς είναι το πήλινο σκεύος, στην κοιλότητα του οποίου σιγοκαίει ο καπνός. Ξύλινο σωληνωτό στέλεχος, μήκους από 1 ως 4 μέτρα, το καθαυτό τσιμπούκι, προσαρμόζεται στο στόμιο του λουλά καταλήγοντας, με ή χωρίς επιστόμιο, στο στόμα του καπνιστή. Ενώ οι απλοί καπνιστές και οι μερακλήδες δεν χρησιμοποιούσαν επιστόμιο ώστε να απολαμβάνουν το άρωμα του ξύλου, επιστόμια από κεχριμπάρι, κοράλι, σμάλτο επιχρυσωμένο ή ασημοκαπνισμένο, ακόμη και διαμαντοστόλιστα, εντυπωσίασαν τους περιηγητές. Αν και τον 17ο αιώνα, όταν σουλτανικό διάταγμα απαγόρευσε τη χρήση του καπνού, οι λουλάδες είναι διστακτικού μεγέθους, από τον 18ο αιώνα αναβαθμίζονται τόσο, ώστε το σκάλισμα του καλουπιού τους αποδίδεται σε έμπειρους ασημιτζήδες. Η τυπολογία της διακόσμησης μοιάζει κοινή σε όλες τις χώρες της οθωμανικής κυριαρχίας. Για να γίνει πολυτελής η ευτελής ύλη του λουλά, η επιφάνεια μαλαμώνεται ή αποκτά ένθετα ασημένια στολίδια. Από τον 18ο αιώνα και εξής, μικρές σφραγίδες σηματοδοτούν τον τίτλο της επιχείρησης. Παρέχονται παραδείγματα χρονολόγησης των λουλάδων στον 17ο και 18ο αιώνα. Ως ξεχωριστή κατηγορία εξετάζεται ο λουλάς του ναργιλέ. Η πρωτοπορία του καπνίσματος με ναργιλέ αποδίδεται στην Περσία από τα τέλη του 16ου ή τις αρχές του 17ου αιώνα. Από τους πήλινους λουλάδες που βρέθηκαν στα ανώτερα στρώματα των ανασκαφών της Βιβλιοθήκης του Αδριανού, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν εκείνοι που φέρουν επιγραφή με ελληνική μεγαλογράμματη γραφή, σπάνια και λατινική