Πρώτη η Γαλλία το 1971 ίδρυσε στην περιοχή της Βουργουνδίας «Οικομουσείο», ονομασία που συμβολίζει την αρμονική συμβίωση Μουσείου και περιβάλλοντος. Ο εμπνευστής της ιδέας Hugues de Varine πίστευε ότι έτσι θα αναπτύσσονταν η συλλογική μνήμη και η συλλογική ταυτότητα καθώς και η συνείδηση των αλλαγών που συμβαίνουν σε όλους τους τομείς. Οι κύριοι τομείς δράσης αυτού του Οικομουσείου είναι: ο άνθρωπος και το περιβάλλον, η βιομηχανική εξέλιξη, ο κοινωνικός βίος, η κοινωνικοοικονομική ιστορία και ο λαϊκός πολιτισμός. Στην Πορτογαλία, στο νότιο μέρος του κόλπου της Λισαβώνας, η ξαφνική εγκατάσταση μεγάλης βιομηχανικής μονάδας οδήγησε σε πληθυσμιακή έκρηξη. Η ενσωμάτωση του ξένου πληθυσμού ήταν η αφορμή για την ίδρυση «Οικομουσείου ανάπτυξης». Στην περίπτωση του Καναδά το Οικομουσείο εγκαταστάθηκε σε αγροτική περιοχή του Κεμπέκ που χαρακτηρίζεται από τη μετανάστευση και την απομόνωση. Στον Καναδά αλλά και σε άλλες χώρες έγιναν προσπάθειες να μεταφερθεί το μοντέλο του Οικομουσείου σε συνοικίες μεγαλουπόλεων.
Τα Οικομουσεία στην Ελλάδα θα μπορούσαν να ενισχύσουν την ταυτότητα μέσα σε έναν κόσμο που χάνεται, να ευαισθητοποιήσουν για θέματα περιβάλλοντος, να φτιάξουν μια γέφυρα επικοινωνίας ανάμεσα στο παραδοσιακό και το μοντέρνο προσφέροντας σε μια εποχή ραγδαίων αλλαγών εργαλεία κατανόησης αλλά και να λειτουργήσουν εκπαιδευτικά ως σχολεία και χώροι λαϊκής επιμόρφωσης. Η ανέγερσή τους δεν απαιτεί τους οικονομικούς πόρους ή το ειδικευμένο προσωπικό που συνδέουμε με τα γνωστά Μουσεία. Το στοίχημα για τα Οικομουσεία είναι να τα αγκαλιάσει η κοινότητά τους.